O Zamku Św. Jerzego i tęsknocie za Lizboną

Dawno, dawno temu, za siedmioma… Nie, tym razem początek jest trochę inny. Bo nie za siedmioma górami, tylko na jednej z siedmiu gór, a jeśli już chcemy wykazać się kronikarską dokładnością, to na jednym z siedmiu wzgórz, stał zamek. W zamku mieszkali okrutni Maurowie, którzy władali okolicznymi ziemiami, ale ich czas powoli dobiegał końca. Oto pewnego dnia u wrót fortyfikacji stanęła armia re-konkwistadorów z zamiarem wypędzenia Maurów z portugalskiej krainy. Zdobycie obronnej twierdzy nie było jednak łatwe i mogłoby się nie udać, gdyby nie poświęcenie jednego z rycerzy, który zwał się Martim Moniz.

Historia Castelo de São Jorge zaczyna się jednak całe wieki przed rekonkwistą, która miała miejsce w 1147 r. Pierwsze fortyfikacje na wzgórzu nad Tagiem wybudowano już w około II wieku przed naszą erą. Celtowie, Fenicjanie, Grecy, Kartagińczycy, a później Rzymianie, Wizygoci i wreszcie Maurowie – oni wszyscy doceniali strategiczne położenie wzgórza u ujścia rzeki, na którą do dziś rozciąga się piękny widok z zamkowych murów.

Spacerując wzdłuż fortyfikacji, które doskonale zachowały się do naszych czasów, można co i rusz spoglądać na leżące u stóp zamku miasto. W oddali błyszczą się stalowe przęsła Mostu 25 Kwietnia, jeśli spojrzymy trochę w prawo, ujrzymy smukłą sylwetkę Elevadora de Santa Justa, a ponad to czerwone morze glinianych dachówek, tak charakterystycznych dla portugalskich miast. Nad tym wszystkim wznosi się Castelo de São Jorge niczym korona Lizbony.

XII w. był burzliwy na ziemiach portugalskich. Król Alfonso Henriques robił wszystko, by odbić kraj z rąk panoszących się po okolicy Maurów. Oblężenie i zdobycie Lizbony było niestety jedynym sukcesem drugiej krucjaty, ale za to bardzo ważnym. Lecz i to mogło się nie udać, gdyby nie bohaterstwo pewnego rycerza. Według legendy Martim Moniz podczas oblężenia zamku zauważył, że jedne z wrót są niedomknięte. Rzucił się więc w kierunku szpary, blokując bramę przed zupełnym zamknięciem. Poświęcił życie, ale dzięki temu inni rycerze mogli wtargnąć do zamku przez otwarte wrota i przypieczętować zwycięstwo re-konkwistadorów nad Maurami.

Zamek widać chyba z każdego ważnego miejsca Lizbony. Jest niezłym punktem orientacyjnym. Dopiero gdy zagłębimy się w uliczki starej Alfamy i stracimy go z oczu – wtedy można się zgubić. Nie jest to jednak takie złe, bo wędrując po Alfamie nie warto brać mapy. Ta dzielnica została jakby stworzona do zagubienia się w niej. Jeśli tylko będziemy szli do góry, do góry, to w końcu dojdziemy i do zamku.

Św. Jerzy został patronem zamku w XIV w. Decyzję o oddaniu fortyfikacji pod opiekę temu świętemu wojownikowi podjął król Jan I, który pojął za małżonkę angielską księżniczkę Filipę. Św. Jerzy, przedstawiany jako pogromca smoka, był wówczas niezwykle popularny zarówno w Portugalii, jak i w Anglii.

Patrząc na elegancko odrestaurowane mury ciężko dzisiaj uwierzyć, że od XVI w., kiedy to w miejscu dzisiejszego Praça do Comércio powstała nowa królewska siedziba, zamek popadał w ruinę, a jego los przypieczętowało trzęsienie ziemi z 1755 r. Dopiero rząd Salazara, a później kolejne, przyłożyły się do odnowienia i ochrony zabytku. Teraz można przechadzać się po starych dziedzińcach w cieniu drzew, podziwiać wspaniałe widoki na całe miasto i kupować pamiątki od rozkładających swoje kramiki na terenie zamku sprzedawców. W zamkowej Wieży Ulissesa działa peryskop, na zwiedzających czeka też Olissipónia – multimedialny pokaz związany z historią Lizbony.

Bardziej od wędrowania po samym zamku lubię jednak patrzeć na niego z naprzeciwka, ze szczytu Elevadora de Santa Justa. Szczególnie pięknie prezentuje się tuż po zachodzie słońca, kiedy oświetlone miękkim, pomarańczowym światłem mury kontrastują z granatem nieba, a leżące u stóp zamku ulice rozświetlane są powoli przez latarnie. Miasto jest wtedy bardzo spokojne. Dla Portugalczyków za wcześnie jeszcze by wyjść na ulice i zacząć swoje biesiady w licznych knajpkach. Dopijam świeżo wyciśnięty sok pomarańczowy, robię ostatnie zdjęcie i wracam do domu.

Do domu… Minęło już ponad 6 lat, odkąd przez krótki czas mogłam nazywać Lizbonę domem i prawie trzy lata, odkąd ostatni raz odwiedziłam to miasto. Marzy mi się znowu tam wrócić. Tęsknota za Lizboną chyba nigdy nie przeminie…

Cieszę się, że tu jesteś! Mam nadzieję, że spodobał Ci się i zaciekawił ten wpis. Jeśli tak, to będzie mi niezmiernie miło, gdy klikniesz Lubię to, dodasz +1 i podzielisz się wpisem ze znajomymi albo dołączysz do dyskusji! To dla mnie ważne, bo pokazuje, że warto dalej pisać. Masz uwagi, komentarze, pytania? Nie wahaj się, napisz! Cieszę się z każdego sygnału od Ciebie! Dziękuję :)

- Ewa a

Wydrukuj lub zapisz PDF