Baracoa – tam, dokąd nie prowadzą żadne drogi

Jadę do Baracoa, choć tam nie ma żadnej drogi – mówią słowa kubańskiej piosenki. I przez wiele, wiele lat Baracoa faktycznie była odcięta od reszty Kuby, gdyż jeszcze do czasów rewolucji kubańskiej nie prowadziły tam żadne porządne drogi. Dziś są dwie, a jedna gorsza od drugiej. Choć ta druga, dochodząca do Santiago de Cuba, uznawana jest za jeden z siedmiu cudów kubańskiej techniki.

Jest 28 października 1492 roku. Krzysztof Kolumb ze swoją załogą przybija pierwszy raz do wybrzeży rajskiej wyspy, która później zostanie nazwana Kubą. W dzienniku pokładowym pisze:

Nigdy nie widziałem czegoś tak pięknego. Ziemia nad rzeką pełna jest drzew pięknych i zielonych, i tak innych od naszych, każde obsypane kwiatami i różnego rodzaju owocami. Jest tam wiele ptaków o różnych rozmiarach, które słodko śpiewają i rośnie tam mnóstwo palm tak różnych od tych w Gwinei czy Hiszpanii.

W swoim opisie żeglarz wspomniał również o pojedynczym wzgórzu wznoszącym się ponad zatoką. Wierzy się, że wzgórzem tym było pobliskie El Yunque.

Mieszkańcy Baracoa do dziś szczycą się tym, że okolice te były pierwszymi na Kubie, do których przybył Kolumb. Nie zważają na to, że podobnie myślą Kubańczycy zamieszkujący prowincję Holguin, gdzie znajdują się aż dwa miejsca uważane za możliwe punkty lądowania Kolumba: zatoki Bariay i Gibara. Wyciągają argument ostateczny, czyli krzyż. W tutejszym kościele znajduje się jeden z dwudziestu dziewięciu krzyży, które Kolumb przywiózł do Nowego Świata, w dodatku jedyny, który przetrwał do naszych czasów.

Problem w tym, że historia z krzyżem wcale nie jest taka jednoznaczna. Datowanie metodą węglową wykazało wprawdzie, że zabytek pochodzi z końca XV wieku, lecz analiza surowca, z którego jest on wykonany określiła, że krzyż powstał z drewna nie używanego w tamtych czasach w Hiszpanii, za to bardzo popularnego na Kubie. Nikt jednak nie wydaje się tym przejmować. W dodatku sam krzyż wygląda dość kuriozalnie z przykrótkimi i niewymiarowymi ramionami. Zanim objęto go ochroną ludzie odłamywali sobie jego kawałki, zostawiając w efekcie coraz krótsze kikuty. Dzisiaj krzyż wyeksponowany jest w przedsionku kościoła stojącego przy głównym placu miasta.

Czy to faktycznie tutaj dopłynął Kolumb czy nie – być może nigdy nie zostanie to ostatecznie stwierdzone. Jednego można być pewnym – Baracoa była pierwszym miastem na Kubie. Założył je konkwistador Diego Velázquez de Cuéllar w 1511 roku jako pierwszą stolicę wyspy. W tamtych czasach wzniesiono tu kilka fortyfikacji, między innymi twierdzę Matachin, w której dzisiaj działa muzeum prezentujące eksponaty związane z historią okolicy.

Od twierdzy wzdłuż wybrzeża ciągnie się droga zwana El Malecon, czyli podobnie jak słynny nadmorski bulwar w stolicy kraju, Hawanie. Ten tutejszy jest na pewno mniej reprezentacyjny i krótszy, ale trudno odmówić mu swoistego uroku. Stoją przy nim mocno podniszczone kolorowe budynki, niektóre z nich w trakcie odbudowy lub renowacji po wysokiej fali, która kilka lat temu zalała nabrzeże Baracoa.

Fasady budynków w centrum miasteczka prezentują się nieco lepiej. Zaraz obok kościoła, w niebieskim domu znajduje się Casa de la Trova czyli lokalna imprezownia z muzyką na żywo, gdzie można wieczorem spotkać się ze znajomymi, pogadać i potańczyć. Kubańczycy taniec mają przecież we krwi. Z kolei w ciągu dnia wielu z nich, jeśli tylko może, przesiaduje na ławeczkach w cieniu drzew przy głównym placu miasta, gdzie korzystają na smartfonach z miejskiego wifi w cenie dwóch peso wymienialnych (jakichś ośmiu złotych) za godzinę. To nowość na Kubie, bo jeszcze do niedawna z internetu nie wolno było korzystać wcale.

Centrum miasta zamieszkałego przez około 80 000 mieszkańców łatwo objąć wzrokiem z pobliskiego wzgórza, na którym znajduje się hotel El Castillo, zajmujący miejsce dawnego hiszpańskiego fortu. Część murów fortyfikacji istnieje do dzisiaj. Prowadzi tutaj łagodny podjazd lub schody o osiemdziesięciu pięciu stopniach. Z jednej strony rozciąga się widok na leżące nad morzem Baracoa, z drugiej na wznoszący się ponad zielonym lasem szczyt El Yunque.

Pomimo, że Baracoa leży bezpośrednio nad wodą, nie ma tu niestety żadnej ładnej plaży. Nawet ci mieszkańcy, którzy chcą wybrać się na odpoczynek, wyjeżdżają kilkanaście kilometrów w stronę Holguin, na plażę Maguana. Ze względu na kiepski stan drogi przejazd w jedną stronę trwa ponad pół godziny, ale pobyt na tej dzikiej rajskiej plaży wynagradza trudy podróży.

Październik to miesiąc, w którym dla większości Kubańczyków jest już za zimno na plażowanie, choć temperatura oscyluje w okolicach 27-30 stopni. Oni wolą wypoczywać latem, w lipcu i sierpniu, kiedy jest jeszcze trochę goręcej. Mimo to na plaży Maguana spotykamy kilka rodzin z dziećmi korzystających z uroków ciepłej wody i plaży z mięciutkim, żółtym piaskiem. Do rajskiego obrazka brakuje jedynie palm kokosowych pochylających się nad falującym morzem.

Ciepła woda obmywa mi stopy kiedy spaceruję wzdłuż plaży, chwytając skórą promienie kubańskiego słońca. Gdzieniegdzie dostrzegam piękne, duże, zakręcone muszle ale zostawiam je na miejscu, przecież i tak nie mogłabym ich przewieźć do domu. Zachwycająca jest dzikość Maguany – brak wysokich hoteli i barów plażowych z dudniącą muzyką. Jednak coś za coś, nie ma tu też porządnej toalety. W niewielkim, drewnianym barku nieopodal plaży można zamówić coś do picia, lokalni sprzedawcy namawiają też na obiad złożony z owoców morza. Gotowy jest już po godzinie. Siadam na plażowym ręczniku z talerzem pełnym ryżu, świeżych ogórków, awokado, czipsów bananowych i przepyszną grillowaną langustą. Do tego lekko kwaskowy sok z marakui i można naprawdę rozkoszować się odpoczynkiem.

Będąc w okolicach Baracoa trzeba koniecznie spróbować też cucurucho, lokalnego deseru przyrządzanego z kokosa z cukrem i różnymi owocowymi dodatkami, na przykład pomarańczami, ananasem lub gujawą. Wszystko pakuje się w rożek uformowany z liści palmowych.

Inną słodkością, z której słynie Baracoa, jest czekolada. Region ten to zagłębie uprawy kakaowca, z którego nasion otrzymuje się kakao służące następnie miejscowej fabryce do produkcji najpopularniejszej kubańskiej czekolady o mało oryginalnej nazwie Baracoa. Fabrykę założył sam Ernesto Che Guevara 1 kwietnia 1963 roku.

Zaglądamy na jedną z okolicznych plantacji, by zobaczyć, jak uprawia się kakaowce i otrzymuje z nich surowiec do produkcji słodkich czekoladowych tabliczek. Ciekawostką jest, że kwiat a następnie owoc kakaowca wyrasta bezpośrednio z pnia drzewa. Kiedy dojrzeje, ziarna wydłubuje się i poddaje sześciodniowej fermentacji.

Następnie trzeba je wysuszyć, uprażyć i zmielić. Ostatni etap to oddzielanie masła kakaowego od proszku za pomocą prasy. Do proszku dodaje się trochę mąki, otrzymując około 97% kakao. W dalszym etapie surowce wędrują do fabryki, gdzie powstają czekoladowe słodycze. Czekolada Baracoa nie może pochwalić się szczególnie wyszukanym smakiem i jest dość twarda, ale do naszych dawnych wyrobów czekoladopodobnych jeszcze jej daleko.

Poza kakaowcami uprawia się tu również kawę, palmy kokosowe i bananowce. Rejony Baracoa są jednak uznawane za jeden z najuboższych regionów Kuby, a także najmniej popularnych wśród turystów. Dociera ich tu niewielu, większość woli skupić się na okolicach pomiędzy Hawaną a Trynidadem. Wschód jest często pomijany, jakby zapomniany. A niesłusznie, bo dla mnie Baracoa to jeden z najciekawszych zakątków wyspy. Mieszkańcy nie są jeszcze rozpuszczeni przez turystykę i przyjaźni w sposób naturalny, nie traktując każdego odwiedzającego jak chodzący bankomacik. Życie toczy się swoim powolnym tempem i chociaż nie należy do najłatwiejszych to ludziom tutaj rzadko schodzi uśmiech z twarzy.

Do Baracoa można dostać się dwiema drogami. Jedna prowadzi z Holguin i jest w fatalnym stanie, częściowo brakuje tam nawet asfaltu. Druga, wybudowana zaraz po rewolucji, pociągnięta została przez góry z Santiago de Cuba. Nawierzchnia trzyma się całkiem nieźle, ale trzeba być przygotowanym na mnóstwo zjazdów, podjazdów i serpentynek. Do Baracoa latają tez czasem samoloty z innych części kraju. Bilety trzeba jednak podobno rezerwować z dużym wyprzedzeniem.

Jak się Wam podoba Baracoa? Czy chętnie odwiedzacie miejsca mniej popularne wśród turystów? Czy wydają się Wam bardziej autentyczne?

Cieszę się, że tu jesteś! Mam nadzieję, że spodobał Ci się i zaciekawił ten wpis. Jeśli tak, to będzie mi niezmiernie miło, gdy klikniesz Lubię to, dodasz +1 i podzielisz się wpisem ze znajomymi albo dołączysz do dyskusji! To dla mnie ważne, bo pokazuje, że warto dalej pisać. Masz uwagi, komentarze, pytania? Nie wahaj się, napisz! Cieszę się z każdego sygnału od Ciebie! Dziękuję :)

- Ewa a

Wydrukuj lub zapisz PDF