Kto pozostał przy życiu, ten uciekł – opuszczona wioska Palio Pyli

W nocy zmarła sąsiadka. Tego było za wiele dla młodego małżeństwa z trójką dzieci. Długo zwlekali, ale w końcu postanowili zabrać swój niewielki dobytek i uciec z tej przeklętej, choć rodzinnej wsi. Najbardziej bali się o życie swoich pociech. Zaraza nie wybierała. Umierali starsi i dzieci, śmierć zabierała też osoby w kwiecie wieku. Nie było wiadomo, na kogo padnie kolejnego dnia. Niedługo potem osadę opuściły kolejne rodziny. Uciekali w obawie o swoje życie.

Takie rzeczy podpowiada mi wyobraźnia kiedy wędruję pomiędzy pozostałościami kamiennych domów w Palio Pyli. W 1830 r. wybuchła tu epidemia cholery. Wielu mieszkańców nie przeżyło choroby. Ci, którym się to udało – opuścili wioskę pozostawiając gospodarstwa na pastwę natury.

Cholera to choroba brudnej wody. Zaczynało się od zwykłej biegunki, potem pojawiały się wymioty. Skóra chorych zaczynała się marszczyć, a rysy twarzy ulegały zaostrzeniu. Niektórym zmieniał się głos. Inni zapadali w śpiączkę. Kilku osobom udało się wyzdrowieć, ale wielu umarło.

Dziś w miejscu, gdzie kiedyś tętniło życie, stoją pozostałości opuszczonych domów. Pomiędzy ruinami wyrastają drzewa, spośród kamieni wystają chwasty.

Trzeba stąpać ostrożnie, bo nie wszystkie kamienie są stabilne. Łatwo o potknięcie i skręcenie kostki. W dodatku ja, głupia, jestem w sandałach, więc gołą stopą co rusz zahaczam o nieprzyjemne osty broniące dostępu do kolejnych domostw.

Dwieście lat temu mieszkańcy cieszyli się cudownym położeniem osady na zboczu góry, ze wspaniałym widokiem na północ wyspy Kos. Na szczycie wzniesienia górował kamienny zamek. Stoki porośnięte trawą zapewniały karmę dla licznych kóz. Między gospodarstwami bawiły się dzieciaki. Dzwon z przykościelnej dzwonnicy codziennie przypominał o modlitwie.

Widoki z Palio Pyli nadal są zachwycające. Kozy – nie wiem, czy bezpańskie – pasą się pomiędzy zarośniętymi ruinami. Co jakiś czas odzywa się też dzwon, poruszony przez jednego z nielicznych turystów, którzy tu trafiają i postanawiają na chwilę zmącić wszechogarniającą ciszę. Poza tym – pusto.

Większość turystów, którzy tu przyjeżdżają, nie zapuszcza się pomiędzy stare domy Palio Pyli, lecz udaje się od razu do ruin bizantyjskiego zamku. Wybudowano go jakoś pomiędzy IX a XI wiekiem naszej ery. Wiadomo, że w XV wieku podczas tureckiej inwazji stanowił schronienie dla wielu mieszkańców wyspy Kos.

Do zamku prowadzi stromy szlak, który jednak łatwo zgubić. Jego początkowa część to szeroka brukowana ścieżka, ale w pewnym momencie trzeba odbić w lewo i szlak ginie między drzewami. Ścieżka prowadzi dalej do jednego z trzech kościołów, ale do samego zamku nią nie dojdziemy. Miejsce, w którym trzeba zejść z drogi oznaczył ktoś rysując markerem strzałkę na kamieniu, ale łatwo ją przeoczyć.

Wspinaczka pod górę jest nieco męcząca, ale panorama rozciągająca się ze szczytu jest warta tego wysiłku. Widać stąd leżące na północy Kos kurorty, słone jezioro, a także sąsiednie wysepki Kalymnos i Pserimos.

Mi jednak dużo bardziej podoba się widok z małej greckiej tawerny, która ulokowała się ponad Palio Pyli. Docieram tam nie szlakiem, jak większość turystów, lecz na przełaj, klucząc pomiędzy pozostałościami zabudowań osady. Spocona, zmęczona wspinaczką i zirytowana kłującymi w stopy ostami zamawiam zimną kaneladę i cieszę się chwilą w samotności.

Panorama rozpościerająca się z tarasu, na którym stoi mój stolik, nie ma moim zdaniem na wyspie Kos sobie równych. Pode mną znajduje się zbocze z ruinami położonego 300 m. n.p.m. Palio Pyli. Dalej ciągnie się malownicza, zielono-brązowa dolina. Z prawej strony widzę wzniesienie z zamkiem przypominającym orle gniazdo. A w tle – wybrzeże wyspy, gdzie toczy się bujne, wakacyjne życie. Bez trudu mogę wyobrazić sobie ten turystyczny gwar, ale tu, na górze panują cisza i spokój.

Mogłabym tu spędzić całe godziny, ale niestety zbliża się wieczór i za chwilę zrobi się ciemno. Moje auto jest przedostatnim (z niewielu), które wąską i krętą drogą odjeżdża z prowizorycznego parkingu. Zostawiam za sobą wspomnienie o zarazie, która przyczyniła się do opuszczenia Palio Pyli i wracam do domu.

Lubicie opuszczone miejsca? Takie spoza głównego szlaku turystycznego? Byliście w podobnej wiosce gdzieś w innym zakątku świata?

Cieszę się, że tu jesteś! Mam nadzieję, że spodobał Ci się i zaciekawił ten wpis. Jeśli tak, to będzie mi niezmiernie miło, gdy klikniesz Lubię to, dodasz +1 i podzielisz się wpisem ze znajomymi albo dołączysz do dyskusji! To dla mnie ważne, bo pokazuje, że warto dalej pisać. Masz uwagi, komentarze, pytania? Nie wahaj się, napisz! Cieszę się z każdego sygnału od Ciebie! Dziękuję :)

- Ewa a

Wydrukuj lub zapisz PDF