O krwiożerczych komarach, malarii i profilaktyce

Jedziesz do Kenii? Uważaj. Latają tam miliardy komarów, które tylko czekają, by dobrać się do twojej krwi, a przy okazji zostawić podarunek w postaci zarodźca malarii. Małe, wredne, bzyczące stworzenia tną turystów na potęgę, a na malarię przecież się umiera. Jedyne wyjście to zaopatrzyć się w solidny zapas tabletek przeciwmalarycznych i łykać, łykać, łykać. Przed, w trakcie i po podróży. Czy aby na pewno?

Na początek ważne zastrzeżenie. Ja lekarzem nie jestem, w szczególności żaden ze mnie specjalista od chorób tropikalnych. Moje zdanie nie jest świętą prawdą i nie chce nikomu niczego doradzać czy odradzać. To, czy będziecie się karmić pigułkami antymalarycznymi w czasie wizyty w Kenii jest waszą sprawą. I może trochę waszego lekarza. Ja chcę tylko podzielić się kilkoma uwagami na ten temat, bo mam czasem wrażenie, że ludziom w Europie pokazuje się nieco wypaczony obraz komarów i malarii w Kenii. Strach jest. Duży. Pytanie o tę chorobę pada jako pierwsze na spotkaniach z turystami. No to jak jest z tą malarią?

Zacznę od siebie. Spędziłam w Kenii ponad rok nie biorąc żadnych antymalaryków. Mieszkałam na południowym wybrzeżu Mombasy, ale podróżowałam też po parkach narodowych Tsavo i Nakuru, rezerwacie Masai Mara, byłam w Nairobi i w Kakamega (Prowincja Zachodnia). Przetrwałam dwie i pół pory deszczowej, a to czas, kiedy komarów jest najwięcej. Jestem osobą, którą krwiopijcy lubią ciąć, nie tylko w Kenii, także w Polsce zawsze muszę się z nimi użerać. Przez cały mój pobyt w tym kraju użarło mnie chyba z milion tym małych, wrednych stworzeń. Dlaczego?

Bo po pierwsze, rzadko używam środków odstraszających komary. Codzienne kilkukrotne smarowanie się środkiem z DEET chyba wyżarłoby mi skórę doszczętnie, a bądźmy szczerzy – odnoszę wrażenie, że inne praktycznie nie działają. Po drugie, nie lubię nosić wieczorem długich spodni i bluzek z długimi rękawami oraz zakrytych butów, chyba, że jest zimno. A najczęściej nie jest. A poza tym krwiożercze bestie gryzą też przez ubranie. I po trzecie, krwiopijcy ciągną do mnie tak mocno, że nawet jak sypiam pod moskitierą, co do której upewniam się dziesięć razy, że nie ma dziur, to i tak co jakiś czas któryś z owadów dostaje się do środka. No więc mieszkając w Kenii jestem stale pogryziona. Zresztą nawet w tej chwili mogę się jeszcze doliczyć kilku swędzących miejsc. I co? I nic!

Ostatniego dnia przed wylotem z Mombasy udaję się z wizytą do lekarza celem zbadania sobie krwi na obecność zarodźca malarii. Test jest prosty. Specjalną igiełką lekarz nakłuwa opuszek palca i upuszcza kroplę krwi na testową płytkę. Po paru minutach otrzymujemy wynik. Mój, po ponad roku bez profilaktyki antymalarycznej i niezliczonych ukąszeniach, jest negatywny.

Nie zrozumcie mnie źle. Nie twierdzę na swoim przykładzie, że malaria w jakiś magiczny sposób zniknęła z Kenii. Nie. W dodatku znane są różne rodzaje zarodźców, a ten, który występuje na terenie Kenii odpowiedzialny jest za najcięższą postać tej choroby.

Przez cały ten czas, jak tu mieszkam, spotykam się z dwoma przypadkami malarii wśród znajomych Kenijczyków. W obu przypadkach po dwóch, trzech dniach leczenia koledzy są znowu zdolni do pracy. Z turystów, których spotykam, a jest ich wielu, żaden nie zachoruje na miejscu. Natomiast kilka osób ląduje w szpitalu ze względu na skutki uboczne branych przez siebie antymalaryków. Jedna z nich ma na tyle poważne objawy, że lotnicze pogotowie ratunkowe musi ją zabrać z safari w Tsavo Wschodnim i przewieźć do szpitala w Mombasie.

Jakich skutków ubocznych możemy się spodziewać stosując środki przeciwmalaryczne? Osłabienie odporności czy uwrażliwienie na działanie promieni słonecznych. Nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka czy zawroty głowy. Dorzućmy do tego koszmary nocne i palpitacje serca. Fajnie, co? To są możliwości, nie mówię, że każdy i po każdym leku (są przecież dostępne różne produkty zawierające różne składniki aktywne) nie będzie chciał zasypiać w nocy z obawy przed upiorami i wiedźmami dręczącymi go przez sen. Ale trzeba się liczyć z możliwością ich wystąpienia. Decydując się na którykolwiek z leków najlepiej spytajcie lekarza, co wam grozi. Trzeba też być świadomym, że środki te nie są w 100% skuteczne.

To brać, czy nie brać? Skutki uboczne już znacie, ale co jeżeli przyplącze się malaria? Czy naprawdę oznacza ona wyrok śmierci? Niekoniecznie. Ale co może nas czekać? Na początku dreszcze i wysoka gorączka, ból głowy, nudności i wymioty, obfite pocenie się. Potem temperatura spada, ale nie na długo, bo gorączka nawraca. Mięśnie bolą, może pojawić się kaszel czy trudności ze złapaniem oddechu. Nieleczona malaria może prowadzić do jej postaci mózgowej, której efektem bywa śpiączka i śmierć. Dlatego też niezmiernie ważne jest szybkie rozpoznanie i leczenie.

Co ja bym zrobiła, jadąc na wakacje do Kenii? Przede wszystkim nie dała się zwariować. Komary tną głównie w porze deszczowej (koniec kwietnia – początek czerwca i w listopadzie). W porze suchej spotkanie komara jest większym wyczynem niż znalezienie nosorożca na safari w Tsavo Wschodnim, a uwierzcie mi, to ostatnie to nie lada sztuka. Warto zaopatrzyć się w repelent zawierający środek DEET, ale uwaga, skóra po nim nie pięknieje. Zresztą jak może pięknieć po czymś, co rozpuszcza plastik? Dalej, warto spać pod moskitierą i upewnić się, że nie ma w niej dziur. To akurat nic nie kosztuje. Jak ktoś wybiera się w rejony, gdzie baza noclegowa jest niepewna, można wziąć własną z domu, ale większość hoteli wie co i jak i moskitiera jest w zasadzie standardowym wyposażeniem nawet w tanich miejscówkach. Jak ktoś lubi można wieczorami nosić długie spodnie, bluzki z długim rękawem i zakryte obuwie, ale uprzedzam – jest gorąco!

Warto też do ukąszeń komarów podchodzić z dystansem. Nie każde z nich oznacza zarażenie i nie z każdym trzeba od razu biec do lekarza mając w wyobraźni obraz śmiertelnej choroby. Za to bardzo ważne – trzeba być świadomym symptomów malarii. Jeśli przez jakieś pół roku po powrocie z Kenii dostanie się objawów grypopodobnych, gorączki, kaszlu i kataru – trzeba koniecznie od razu powiedzieć lekarzowi o tym, że przebywało się na terenach gdzie występuje zagrożenie tą chorobą. Lekarz powinien nam wówczas zrobić odpowiednie badanie krwi, by wykluczyć lub potwierdzić obecność zarodźca. Odpowiednio wcześnie wykryta malaria jest uleczalna i naprawdę nie taka straszna.

Przewodnik po Kenii
O przygotowaniach do wyjazdu do Kenii, a także o tym, co można robić i zobaczyć na miejscu poczytasz w moim przewodniku po tym kraju! Kliknij tutaj i kup :)

Cieszę się, że tu jesteś! Mam nadzieję, że spodobał Ci się i zaciekawił ten wpis. Jeśli tak, to będzie mi niezmiernie miło, gdy klikniesz Lubię to, dodasz +1 i podzielisz się wpisem ze znajomymi albo dołączysz do dyskusji! To dla mnie ważne, bo pokazuje, że warto dalej pisać. Masz uwagi, komentarze, pytania? Nie wahaj się, napisz! Cieszę się z każdego sygnału od Ciebie! Dziękuję :)

- Ewa a

Wydrukuj lub zapisz PDF