Pod złotymi kopułami

Kijów zrobił na mnie bardzo pozytywne wrażenie, ale też zaskoczył nieco. Bo w tym mieście przeplatają się dwa całkowicie różne charaktery budowli. Z jednej strony mamy wielkie, monumentalne socrealistyczne dzieła. Takie szare, betonowe, przytłaczające nieco. Z drugiej – strzelające w górę, lekkie choć kapiące złotem i olśniewające kolorami cerkwie.To właśnie te świątynie przykuły szczególnie moją uwagę w stolicy Ukrainy, a kilka z nich zasługuje na wyróżnienie. Przespacerujmy się zatem w cieniu złoconych kijowskich cerkiewnych kopuł.

Sobór Mądrości Bożej (inaczej Sobór Sofijski, Софійський Собор) – to cerkiew wpisana na listę światowego dziedzictwa kulturowego UNESCO. Wstęp na dziedziniec kosztuje 2 hrywny, a nierzadko zaraz po wejściu do naszych uszu dochodzi ciekawa melodia wygrywana przez dzwony i dzwoneczki. Na dziedzińcu siedzi sobie też pan grający na bandurze. A raczej próbujący grać, bo dzwonki go zagłuszają.

Nazwa Sobór Sofijski jest hołdem dla kościoła Hagia Sofia w Stambule. Świątynia została wybudowana około 1017-1031 r., za panowania kniazia Jarosława Mądrego, w ramach uczczenia obrony Kijowa przed atakami plemienia Pieczyngów. Stanowiła wówczas swoiste centrum kulturalno-oświatowe, ponieważ to tu mieściła się pierwsza szkoła i biblioteka Rusi Kijowskiej. To tu został pochowany kniaź Jarosław. Budowla, przebudowana w stylu barokowym, zachwyca zarówno wielkością, jak i połączeniem kolorów białego, zielonego i złotego. Fantastycznie prezentuje się z wieży zegarowej, na którą wstęp kosztuje 5 hrywien i wymaga wspięcia się po ogromnej liczbie schodów. Ale dla takiego widoku naprawdę warto!

Już z wieży zegarowej Soboru, po przeciwnej stronie niż świątynia, widać następne złote kopuły. Po drugiej stronie placu Sofijskiego znajduje się Monastyr św. Michała Archanioła o Złotych Kopułach (Михайлівський золотоверхий монастир). Ten niebieski kompleks nosi imię patrona Kijowa, a wstęp na jego teren jest darmowy. Wewnątrz świątyni widać ogromny przepych, złoto aż kapie ze ścian, a w powietrzu unosi się lekko słodkawy zapach kadzidła. Tak naprawdę jest to rekonstrukcja z 2001 r. świątyni pochodzącej z 1108 r., a zniszczonej przez władze radzieckie w 1937 r. W dzwonnicy znajduje się muzeum dokumentujące historię klasztoru (wstęp płatny) a najwyższe jej piętro to doskonały punkt widokowy zarówno na Sobór Sofijski jak i sam Monastyr.

Niedaleko klasztoru znaleźć można uliczkę o wdzięcznej nazwie Andriejewskie Zejście (Андріївський узвіз), przy której rozstawione są dziesiątki straganów oferujących pamiątki z Ukrainy. Można tu kupić takie rzeczy, jak matrioszki klasyczne i takie z twarzą Baracka Obamy, słomiane ozdoby, futrzane czapki z czerwonymi gwiazdami, radzieckie medale, stare pocztówki, rękodzieło, mydło i powidło. Nazwa ulicy pochodzi od pierwszego chrześcijańskiego misjonarza w Kijowie, św. Andrzeja. Przy ulicy stoi też Cerkiew św. Andrzeja, wybudowana w 1754 r. Legenda mówi, że kiedy św. Andrzej mijał to miejsce, wskazał, że tu właśnie za sprawą bożą powstanie miasto i wspaniała świątynia. Wstęp do cerkwi jest darmowy.

Ławra Pieczersko-Kijowska to z kolei miejsce, które Lonely Planet wymienia jako jedną z ośmiu głównych atrakcji Kijowa. Ławra to zakon męski o większym znaczeniu. Druga część nazwy pochodzi od pieczar znajdujących się pod klasztorem. Klasztor został ufundowany w 1051 r. przez greckiego świętego mnicha Antoniego. Mnich ten wraz ze swoim następcą Teodozym stopniowo wydrążyli system pieczar w zboczu wzgórza. W pieczarach tych zamieszkali zakonnicy, a kiedy umierali, chłód i suche powietrze w jaskiniach naturalnie konserwowały ich ciała, bez potrzeby balsamowania. Mumie przetrwały do dzisiejszych czasów a początkowo mieszczący się w jaskiniach klasztor był później rozbudowywany na powierzchni ziemi.

Akurat w tym miejscu ciekawsze jest nie to, co nad ziemią, ale to co pod nią. Czyli pieczary, w których byli chowani mnisi. Lepiej przyjść tu w ciągu tygodnia, ponieważ w weekend do pielgrzymów dołączają tłumy turystów i może być naprawdę ciasno. Kiedy schodzi się w dół, powietrze w korytarzach wydaje się jednocześnie chłodne od ziemi i ciepłe od ludzkich oddechów, a do tego pachnie płonącymi świeczkami. Atmosfera pod ziemią jest niesamowita. Wąskie, białe korytarze oświetlone są jedynie światłem świec. W niszach po obu stronach korytarzy ułożone są w szklanych trumnach zasuszone ciała mnichów, szczelnie owinięte w bogato zdobiony materiał, więc tak naprawdę ich nie widać.

Co chwilę przy którymś z ciał zatrzymują się pielgrzymi, modlą się i całują szybkę. Ich ekspresyjne ruchy ręką przy żegnaniu się i ukłony sprawiają wrażenie, jakby modlili się całym ciałem. Można także zajrzeć do jednej z podziemnych cerkwi. Część pieczar otwarta jest wyłącznie dla pielgrzymów. Na straży stoi ubrany na czarno mnich, który od razu decyduje, kto może przejść dalej a kto musi iść do wyjścia. W podziemiach zdjęć robić nie wolno, ale za to na zapleczu klasztoru można znaleźć… zapasowe kopuły ;)

W Kijowie cerkwi jest dużo więcej. Każda z nich ma swój unikalny charakter i każda na pewno jest ciekawa. Warto, moim zdaniem, obejrzeć chociaż kilka z nich, żeby poczuć ich niesamowitą atmosferę!

Cieszę się, że tu jesteś! Mam nadzieję, że spodobał Ci się i zaciekawił ten wpis. Jeśli tak, to będzie mi niezmiernie miło, gdy klikniesz Lubię to, dodasz +1 i podzielisz się wpisem ze znajomymi albo dołączysz do dyskusji! To dla mnie ważne, bo pokazuje, że warto dalej pisać. Masz uwagi, komentarze, pytania? Nie wahaj się, napisz! Cieszę się z każdego sygnału od Ciebie! Dziękuję :)

- Ewa a

Wydrukuj lub zapisz PDF