Tu sztuka mówi wprost, ale wkrótce może przestać mówić w ogóle

Dom sztuki? Pewnie jeszcze nowoczesnej… Nie ma opcji! – pomyślałam sobie czytając na Facebooku poradę Kamili, by popołudnie w Berlinie spędzić w Kunsthaus Tacheles. Nic nie poradzę na to, że sztuka nowoczesna w większości do mnie nie przemawia. Coś mnie jednak tknęło, żeby poszukać informacji o Tacheles. A kiedy zobaczyłam zdjęcie, wiedziałam już, że muszę tam iść!

Kunsthaus Tacheles, którego nazwa z jidysz oznacza mówienie wprost, to nie jest zwykły dom sztuki. W opuszczonym – już mi się podoba! – budynku rozgościli się artyści wszelkiej maści i zmienili go w żywe arcydzieło, które niestety niedługo może zniknąć.

Historię Tacheles można zacząć kreślić ponad sto lat temu. W 1908 r. kosztem 7 milionów ówczesnych marek stanął tu dom handlowy Friedrichstraßenpassage.

Budynek był większy, niż dzisiaj, rozciągał się wzdłuż Friedrichstraße i Oranienburgerstraße, a przykrywała go ogromna kopuła.

Niecały miesiąc po otwarciu dom handlowy zbankrutował. Do 1928 r. zmieniał właścicieli i był przebudowywany, aż w końcu trafił w ręce banku, a ten wynajął go firmie AEG na salon wystawowy. Nazwę budynku zmieniono na Haus der Technik – Dom Techniki.

W czasie II wojny światowej budowla służyła jako siedziba SS i więzienie. W tym czasie uległa poważnym zniszczeniom.

Od połowy XX w. do zrujnowanego budynku wprowadzały się i wyprowadzały różne mniejsze firemki handlowe i rzemieślnicy, ale w 1980 r. rozpoczęto jego wyburzanie. Pozostała część miała zostać wyburzona w kwietniu 1990 r.

Jednak dwa miesiące przed planowaną rozbiórką ruiny zajęło stowarzyszenie Künstlerinitative Tacheles, namawiające do zarejestrowania budynku jako zabytku. Wyburzanie wstrzymano, a w Tacheles zamieszkała sztuka.

Miejsce stało się domem i warsztatem wszelakiej maści artystów: malarzy, rzeźbiarzy czy muzyków. Otwarto tu kawiarnię i kino, a na tyłach budynku prezentowano rzeźby.

W 2008 r. wygasła umowa dzierżawy Tacheles, a jego przyszłość stanęła pod znakiem zapytania. W kwietniu 2011 r. właściciel nakazał opuszczenie budynku, ale eksmisji nie dokonano. Wyniosły się w zasadzie jedynie kino i kawiarnia, którym nieznani inwestorzy zapłacili za to ponoć milion euro.

Większość artystów postanowiła zostać, natomiast właściciel, chcąc utrudnić im nieco życie, wybudował trzymetrowy mur, zagradzając przejście na tyły budynku.

Ale to nie problem, przy dawnym przejściu wisi mapka z informacją, jak dotrzeć do wystawy rzeźb.

Zanim jednak pójdzie się na tyły budynku, warto wejść do środka.

Na górę wchodzi się po wymalowanej kolorowym graffiti klatce schodowej.

Na kolejnych piętrach swoje warsztaty i pracownie mają różni artyści. Można kupić ich małe i większe dzieła. Wybierając pocztówki rozmawiam ze Szkotem, który pomaga swojemu przyjacielowi, autorowi plakatów, w sprzedaży. Mówi mi, że według niego koniec Tacheles jest bliski.

Miejsce w samym centrum Berlina jest idealne na dużą galerię handlową, a nie na artystyczną samowolkę.

Na razie jednak do Tacheles zaglądają miłośnicy sztuki i osoby ciekawe, tak jak ja. Spotykam nawet jedną wycieczkę, która zwiedza budynek.

Mnie fascynuje atmosfera panująca w Tacheles.

Malowidła na starych ścianach, sypiące się tynki, wystawy zdjęć i obrazów, rzeźby – wszystko idealnie do siebie pasuje.

Można tu znaleźć kota w mikrofalówce…

…przybysza z kosmosu…

hasła wspierające inicjatywę artystyczną…

…czy symboliczne złe charaktery.

Zdjęcia widokówkowe z miast sąsiadują z przedziwnymi fotografiami ludzkich ciał…

Są też miejsca, gdzie nie wolno fotografować.

Czasem udaje się podejrzeć artystów przy pracy.

Gdzieniegdzie widać prośby o wsparcie. Szwendanie się po Tacheles nic nie kosztuje, ale euro czy dwa można zawsze wrzucić do jakiejś puszki.

Ci, którzy chcą inaczej poprzeć inicjatywę Tacheles, mogą sfotografować się z odpowiednim hasłem i przesłać swoje zdjęcie, które zawiśnie na jednej z wewnętrznych ścian budynku.

Kręcę się po budynku, fotografuję, kupuję kilka pocztówek, wrzucam parę monet do różnych puszek, zagaduję ludzi i dochodzę do wniosku, że choć rozumiem cele biznesowe właściciela, to szkoda byłoby zniszczyć takie fantastyczne miejsce…

Cieszę się, że tu jesteś! Mam nadzieję, że spodobał Ci się i zaciekawił ten wpis. Jeśli tak, to będzie mi niezmiernie miło, gdy klikniesz Lubię to, dodasz +1 i podzielisz się wpisem ze znajomymi albo dołączysz do dyskusji! To dla mnie ważne, bo pokazuje, że warto dalej pisać. Masz uwagi, komentarze, pytania? Nie wahaj się, napisz! Cieszę się z każdego sygnału od Ciebie! Dziękuję :)

- Ewa a

Wydrukuj lub zapisz PDF