Asia i Edi Pyrek: Światy równoległe

Książka o tym, jak rodzice z dzieckiem przez pół roku objechali świat prawie dookoła. W dodatku wydana przez National Geographic, które to wydawnictwo – jeśli chodzi o książki – jest mi dość podpadnięte za recenzowane już tu książeczki Beaty Pawlikowskiej czy Piotra Kraśko i nierecenzowane (jeszcze :) ) podobnego formatu dzieła Martyny Wojciechowskiej czy małżeństwa Kobusów. Ta ostatnia zresztą o podróżowaniu z dzieckiem, czego lektura skutecznie mnie do tego typu literatury zniechęciła. Ale nie o tych miało być, a o Światach równoległych, a tu okazuje się, że to proszę państwa zupełnie inna historia!

Zanim zachwyty – bo będą – to pogrożę wydawcy palcem. Wiem, że nie powinno się oceniać książki po okładce, ale tutaj ktoś jednak dał trochę plamę. Bo podsumowanie brzmiące to opis sześciomiesięcznej podróży prawie dookoła świata jest kompletnie mylące. Ta książka to w żadnym wypadku nie opis podróży! I nie chodzi tu o to, że ja coś przeciwko takim opisom mam. Skądże, w wykonaniu Marty i Bartka na przykład wyszło super. Cały czas polecam ich Byle Dalej.

W dalszej części opisu okładkowego stoi jak byk. Ta podróż to przede wszystkim ludzie – Polacy, których historie zbieraliśmy (…). I to o nich jest ta książka. Byś może po części tak. Ale nie do końca. Tym, co najlepiej oddaje zawartość jest sam tytuł. Światy równoległe. Książka o powiązaniach, analogiach, porównaniach, przyczynach i skutkach, rzeczywistości i fantazji, wierzeniach i pewnikach. I w tym całym galimatiasie są też Polacy. I autorzy z synkiem. I miejsca, które odwiedzili. I to się składa w niesamowitą całość.

O tych dzieciach trochę. Bałam się na początku, że trafię na niezbyt wciągający dla osoby niezainteresowanej dziećmi opis przygód małego szkraba. Że będzie o tym, jak nie chciał w podróży siedzieć cicho w samolocie albo jak trzeba go było przekupywać cukierkami, żeby móc w spokoju zwiedzić Machu Picchu. Albo rodzicielskie triki jak skłonić kilkulatka do bycia grzecznym na kempingu. Albo o tym, że rodzinka poszła na lody na nadmorską promenadę zamiast udać się na rekonesans po faveli. Albo… Ach, dość. Być może są osoby, które lubią tego typu książki, ale to zupełnie nie moja bajka.

Mateusz, syn, jest obecny na kartach książki. Ale nie jako bohater pierwszoplanowy. Jest raczej – że tak to ujmę – elementem podkreślającym wymowę niektórych rozdziałów czy fragmentów. Wstawki, opisy jego zachowań nie tylko nie drażnią, ale dają dodatkową perspektywę przy opisywaniu różnych zdarzeń. To czasem jakby najczystsze spojrzenie na świat, oczami dziecka, najniewinniejsze, pozbawione bawełny, w którą często owijają dorośli. Najprostsze. I za taką obecność dziecka na kartach książki niniejszym serdecznie autorom dziękuję.

Nie będę wdawać się w szczegóły tego, o czym dokładnie piszą Asia i Edi Pyrek. Jestem pewna, że jakby nauczycielka polskiego kazała mi napisać streszczenie książki, to dostałabym dwóję. Można napisać sucho, że będzie o Australii, USA, Brazylii, Argentynie, Chile i Peru ale to zupełnie nie oddaje ducha tego, co się czyta. Bo książka jest, jak już wspomniałam wcześniej, o światach. Równoległych?

No chyba nie do końca. Opisywane w książce światy właśnie nie są równoległe. Bo jeśli byłyby równoległe, jak linie, to zgodnie z geometrią rzutową przecinałyby się, owszem, ale dopiero gdzieś w nieskończoności. Zgodnie z geometrią euklidesową jest nawet prościej – nie przecinają się one nigdy. A tutejsze światy stale się ze sobą przeplatają. Prosty odcinek za chwilę wygina się jak parabola, oplata kawałek innego, ten drugi się zawija, zakręca i w rezultacie te światy zamiast być proste i równoległe są skomplikowane i poplątane jak kabelki od słuchawek empetrójki niedbale wrzucone do kieszeni w czasie przerwy od słuchania muzyki. Rozplątanie ich jest zadaniem niemalże niewykonalnym.

I to właśnie czyni dla mnie książkę tak fascynującą. To, że nie ma w niej zapierających dech w piersach krajobrazów, suchych faktów, dat i monumentalnych pomników martwych dowódców wojsk, które zwyciężyły w ważnych dla ludzkości bitwach. Są za to porównania, odniesienia, czasem dość zaskakujące. Są ciekawostki, ciągi przyczynowo-skutkowe, dziwne przypadki, przemyślenia i pytania. Do tego narracja prowadzona tak, że ciekawość tego, co będzie za chwilę, ani na moment nie znika. Kilkukrotnie musiałam użyć bardzo stanowczych argumentów w walce z sobą samą o to, czy odłożyć i zająć się innymi rzeczami, czy czytać dalej. Przy czym nie zawsze rozsądek wygrywał.

Na koniec dodam jeden smaczek. Język. A dokładniej wstawki, które czasem dosłownie rozkładają mnie na łopatki. Tak jak rozdział o Burning Manie rozpoczynający się zdaniem sztuczna szczęka uśmiechała się. Albo krótki opis hotelu na Wyspie Wielkanocnej: Małe pokoje o ścianach z fakturą koralowej rafy. Jeśli byłbym misiem, tobym się codziennie czochrał. albo fakty totalnie od czapy. Wiedzieliście na przykład, że żeglarze Magellana byli też pierwszymi białymi, którzy zjedli pingwina? Niby nic, a jednak jakaś bomba. Takie poczucie humoru bardzo mi odpowiada.

Nie czytałam jeszcze takiej książki. Niby o podróży, a jednak nie. Niby o dziecku, a jednak nie. Niby o kilku krajach świata, a też jednak nie. Niby o Polakach na emigracji – też nie do końca. Taka mieszanka, światy poplątane. Pomieszane. Szalone. Ale w tym szaleństwie jest metoda. Z całego serca polecam, bierzecie do ręki i czytajcie!

Książkę można kupić w sklepie Merlin.pl, który udostępnił mi egzemplarz do recenzji.

Cieszę się, że tu jesteś! Mam nadzieję, że spodobał Ci się i zaciekawił ten wpis. Jeśli tak, to będzie mi niezmiernie miło, gdy klikniesz Lubię to, dodasz +1 i podzielisz się wpisem ze znajomymi albo dołączysz do dyskusji! To dla mnie ważne, bo pokazuje, że warto dalej pisać. Masz uwagi, komentarze, pytania? Nie wahaj się, napisz! Cieszę się z każdego sygnału od Ciebie! Dziękuję :)

- Ewa a

Wydrukuj lub zapisz PDF